: F. Kafka
: La Proceso
: Books on Demand
: 9783757842345
: 1
: CHF 4.40
:
: Gegenwartsliteratur (ab 1945)
: Esperanto
: 306
: Wasserzeichen
: PC/MAC/eReader/Tablet
: ePUB
LA PROCESO romano de F. Kafka Josefo K. estis arestata. La cirkonstancoj estas ne nur strangaj, char la arestigo okazas en dormochambro che lia luigantino, ja K. tute ne povas klarigi al si, kion li krimis. Li ankau ne ekscias ion pri tio, sed li trovighas per unu fojo en la proceso. Kelkajn monatojn li iel provas ignori tiun proceson, kaj tamen li trovas certajn helpemulojn: advokaton, pentriston, diversajn inojn kaj aliajn, ghis kiam li fine tamen senpotence devos akcepti sian mortkondamnon en shtonrompejo. Kafka kreis romanon kvazau je la komenco de la literatura modernismo. El groteskaj elementoj, surrealismo kaj timiga superrealeco li kunfandis minace misteran atmosferon de la senpotenco de la individuo, kiu kiel tielnomata kafkaeco eniris en la gheneralan internacian lingvan uzon. La nefinitan romanon Kafka metis flanken en la jaro 1914. Sed lia amiko Maks Brod publikis ghin post la morto de Kafka en la jaro 1925. Kritikistoj komprenis la verkon entuziasme kiel surscenigon de la ekzistanta kondamniteco de la moderna individuo, kiu fakte senkulpe kulpas kaj estas tirata en la malstromon de nereale malraciaj okazajhoj. La proceso estas la plej influa verko de Kafka kaj unu el la plej elstaraj verkoj de la moderna literaturo. Kafka rakontas kiel la chiutaga vivo de Jozefo K. per perforta fremda potenco subite tute shanghighis. Sen scii, kial, arestas lin oficistoj de obskura jughejo je lia trideka naskightago. Kvankam li komence ankorau shercas pri tio, la proceso pli kaj pli okupas lian vivon. Li neglektas sian laboron en la banko kaj kolektigas aliancanojn chirkau si, kiuj tute ne estas utilaj al li en la enigma proceso. Iutage, unu tagon antau sia 31-a naskightago du senditoj de la jughejo forkundukas la bankiston K. kaj poste ekzekutas lin. Kafka sukcesas fascini la leganton per sia hipoteza rakontostilo el miksajho de travivitaj interparoladoj kaj sobra detala priskribado. Tiuj stilrimedoj formis la nocion kafkaeco, kiu celas nedifinitan timon pri hororige absurda potenco. Jam en la jaro 1914 verkis Kafka la libron en vere krea ebriego. Sed ghi estis publikita nur en la jaro 1925, do jaron post la morto de Kafka. La mirinda verko pri minacanta burokrata tribunala mashino, kiu apenau plu racie trapenetreblas, estas ankau pro ties sugestiva lingvo kaj facila legebleco ankorau nun tre shatata unika romano, kiu efikas kiel sagaca komentaro pri nia tielnomata moderna tempo.

Franz Kafka Magra afisho por hastemuloj Kafka estis tre magra. Li estis la plej magra homo, kiun li konis. Ankau lia vivo ekstere rigardata estis magra. Kafka naskighis je la 3-a de julio en 1883 en Prago, kiel la unua infano de la komercisto Hermann Kafka kaj de ties edzino Julie, naskita Löwy. Krom Berlino Kafka vizitis nur Munkenon, Zurikon, Parizon; Milanon, Vienon, Budapeshton, Venecion kaj Veronan. Kafka estis judo. Li vizitis Nordan Maron kaj Baltan Maron kaj la italan Adrian Maron. Kaj li ofte enamighis, plej profunde en la jhurnalistinon kaj kofran portantinon Milena Jesenska , plej feliche al Dora Diamant. Kafka trifoje fianchighis; dufoje kun la dungita estrino Felice Bauer, unufoje kun la sekretariino kaj pli posta modistino Julie Wohryzek. Kafka studis kemion, germanistikon kaj arthistorion, poste li decidighis por juro kaj estis promociita en 1906 kiel doktoro de la Legho. Kafka estis dum longa tempo vegetarano. Kafka shatis meblojn el Hellerau. La okulkoloro de Kafka estas plu diskutata. Kafka havis tri fratinojn. Kafka laboris kiel juristo en la Laboristo-Akcidento-Asekurejo Je la unua de julio en 1922 li estis pensiuligita. La plej bonaj geamikoj de Kafka estis Maks Brod, Ernst Weiss, Milena Jesenska, Robert Klopstock kaj Oskar Baum. Kafka preskau chiutage skribis almenau leteron. Unu el tiuj leteroj diras dekfoje pli pri Kafka ol tiu chi afisho. Nur chirkau kvardek prozotekstojn povis verki Kafka dum sia mallonga vivo. Inter ili estas la tri romanfragmentoj: La perdito, La proceso kaj La kastelo. Krome nau grandaj rakontoj. La verdikto, La hejtisto, La transformigho, En la punkolonio, Raporto por akademio, Unua sufero, Malgrandulino, Artisto pri malsateco kaj Jozefino, la kantistino au La popolo de la musoj. Kafka verkis proksimume trimil kvarcent literaturajn paghojn. De tiuj li jughis nur tricent kvindek publikindaj. Kafka ricevis 1915 la premian sumon de la Fontane-premio, sed ne la premion mem. Kafka malsanighis je tuberkulozo. Kafka ofte restadis en sanatorioj. Ankau tie li lauaserte ne renkontis homon, kiu estis tiom magra, kiom li mem. Kafka vivis en Prago, Zürau kaj Berlino. Kafka havis problemon kun sia patro. Kafka mortis je la 3-a de julio en 1924 en Kierling che Vieno. Kafka supozis, ke li estis tiel magra, char chio, kio ne estis tute vivnecesa, fluis en lian verkadon. tradukita lau Karla Reimert, el KAFKA por hastemuloj

Unua ĉapitro


Arestigo – Interparolado kun sinjorino Grubaĥ – Poste fraŭlino Brosisto


Iu certe kalumniis sinjoron K., ĉar sen tio, ke li faris ion malbonan, oni arestis lin iumatene. La kuiristino de lia ĉambroluigantino sinjorino Grubaĥ alportis ĉiutage je la oka la matenmanĝon al li, sed ĉifoje ŝi ne venis. Tio ankoraŭ neniam okazis. K., atendante ankoraŭ dum iom da tempo, vidis de sia kapkuseno la maljunulinon loĝantan transe de li, kiu observis lin kun scivolemo tute nekutima por ŝi. Sed poste, samtempe kaj malagrable tuŝita kaj malsata, li eksonoris. Tuj iu frapis kaj viro, kiun li ankoraŭ neniam vidis en tiu loĝejo, enpaŝis. Li estis svelta kaj tamen fortika, li surhavis koncizan nigran veston, kiu, simila al la vojaĝkostumoj, estis provizita per diversaj faldoj, poŝoj, bukoj, butonoj kaj zono, kaj sekve tion, sen tio, ke oni klariĝus por kio ili servu, ŝajne estis precipe praktika.

„Kiu vi estas?“ demandis K. Kaj li eksidis tuj duone rektiĝinta en la lito. Sed la viro ignoris la demandon, kvazaŭ oni devus toleri lian aperon, kaj siaflanke li nur diris: „Vi sonoris, ĉu?“

„Anna alportu la matenmanĝon“, diris K. kaj li provis, komence silente, konstati per atentemo kaj pripensado, kiu fakte estas la viro.

Sed tiu ne dum tre longa tempo elmetis sin al liaj rigardoj, sed turnis al la pordo, kiun li malfermis iomete, por diri al iu, kiu evidente staris ekstere apud la pordo: „Li volas, ke Anna alportu lian matenmanĝon.“

En la apuda ĉambro sekvis malgranda ridado, laŭ la tono ne estis tute certe, ĉu eĉ kelkaj personoj partoprenis ĝin.

Kvankam la fremda viro per tio ne povis ekscii ion, kion li ne sciis jam antaŭe, li nun tamen diris kvazaŭ en tono de sciigo al K.: „Tio ne eblas.“

„Tio estus nova“, diris K., saltis el la lito kaj surmetis rapide sian pantalonon. „Mi tamen volas vidi, kiaj homoj estas en la apuda ĉambro kaj kiel sinjorino Grubaĥ senkulpigos tiun ĝenon vidalvide kun mi.“ Kvankam li tuj pensis, ke li ne devis diri tion laŭte kaj, ke per tio li kvazaŭ agnoskas la gardorajton de la fremdulo, sed tio tiumomente ŝajne ne estis grava por li.

Almenaŭ la fremdulo tion tiel komprenis, ĉar li diris: „Ĉu vi ne volas resti prefere ĉi tie?“

„Mi nek volas resti ĉi tie nek esti alparolata de vi, tiom longe, kiom vi ne prezentos vin al mi.“

„Mi diris tion bonintence“ rimarkis la fremdulo kaj malfermis nun libervole la pordon. La apudĉambro, en kiun K. pli lante eniris ol li intencis, aspektis unuavide preskaŭ tute same tiel, kiel dum la vespero antaŭe. Estis la loĝoĉambro de sinjorino Grubaĥ. Eble en tiu ĉambro, kiu estis plenŝtopita per mebloj, kovriloj, porcelanaĵoj kaj fotografaĵoj, aktuale estis iom pli da spaco ol kutime. Oni ne tuj ekkonis tion, tiom malpli, ĉar la plej esencan ŝanĝon kaŭzis la ĉeesto de viro, kiu sidis ĉe la malfermita fenestro kun libro, de kiu li tiam suprenrigardis. „Vi estus devinta resti en via ĉambro! Ĉu Francĉjo tion ne diris al vi?“

„Jes, sed kion vi celas?“ diris K. kaj rigardis de la nova konato al la nomita Francĉjo, kiu restis staranta en la pordo, kaj poste denove reen. Tra la malfermita fenestro denove ekvideblis la maljunulino, kiu estis irinta kun vere oldulineca scivolemo al la nun transe troviĝanta fenestro, por povi vidi eĉ plu ĉion. „Mi volas ja la sinjorinon Grubaĥ – “, diris K., farante m