INLEIDING

Geskiedenis van die Kalahari

Die Kalahari is 'n reuse kom gevul met sand. Dit beslaan 'n enorme 2, 500 000 vierkante kilometer. Die gebied bevat interessante geologiese- sowel as aardgeskiedenis. Hier kan die evolusie van flora en fauna , asook dié van mense, nagespeur word. Die naam, Kalahari, is afgelei van die Setswana-woord, “Kgala”, wat 'die groot dors' beteken.

Hierdie kom is gevul met die grootste ononderbroke stuk sand ter wêreld. Dit is tot 200 meter diep en is die gevolg van erosie van die geologiese lae genaamd die Kalahari- en Karoo Super- groepe. Dit strek suid tot noord vanaf die Oranjerivier in Suid-Afrika tot by die tropiese woude van die Demokratiese Republiek van die Kongo[1]. Die meeste reisigers beskou die Kalahari as bloot 'n woestyn. Dit is die gewilde persepsie. Dit geld egter net gedeeltelik vir die suidelike deel, waar die Kgalagadi- oorgrenspark en Sentraal- Kalahari-wildreservaat geleë is. Hoe verder noord mens gaan, hoe hoër die reënval. Deesdae is die diep sand bedek met meer welige plantegroei. Die sentrale deel, wat die Kafue Nasionale Park in Zambië en die Okavango Delta en die Chobe Nasionale Park in Botswana insluit, is ook ryk in oppervlakwater. Dit is as gevolg van die teenwoordigheid van die Okavango- en die Chobe-riviere. Albei riviere ontstaan in die hooglande van Angola, waar jaarliks meer as 1 000 millimeter reën val. Beide waterweë loop hulle vas teen die Gumare -foutlyn wanneer hulle Botswana bereik.

Die Okavango kronkel eers in die 'Panhandle' tussen twee parallelle foutlyne wat die rivier vannoord na suid lei. Hierdie boonste gedeelte van die Okavango-rivier in Botswana lewer permanente water aan die 80 kilometer lange 'Panhandle' Dan ontmoet dit die Gumare-foutlyn, slek skielik af en sprei uit om 'n permanente moeras te vorm. Die Okavango Delta word deesdae erken as 'n UNESCO Wêreld-Erfenisgebied. Dit is die grootste binnelandse delta op aarde[2].

Die watervlakke van die gebied wissel voortdurend. Tussen die aankomende jaarlikse vloedwater vind ons tydelike droë gebiede aan die rand van die delta. Dit word vloedvlaktes genoem. Sommige groot eilande in die suide van die delta, soos Chiefs Island en Chitabe Island, is deel van die sogenaamde Sandveld-Tonge wat vanaf die dorre suide opwaarts strek. Die kombinasie van dit alles skep 'n paradys vir 'n wye spektrum van flora en fauna, groot en klein.

Die Kwando- rivier word die Linyanti nadat hy Botswana bereik het. Soos die Okavango, word dit ook deur die foutlyn in 'n moeras versprei, net op 'n baie kleiner skaal. Die hoofafvoer vanaf die Linyanti word die Chobe- rivier genoem. Dit vloei langs die Gumare-fout in 'n oostelike rigting en vorm die noordelike grens tussen Botswana en Namibië. Nadat die kronkelende rivier deur die Chobe Nasionale Park gevloei het, sluit dit aan by die magtige Zambezi- rivier, naby die Zambiese en Zimbabwiese grense met Botswana. Die hedendaagse loop van die Zambezi rivier, soos dit in die volgende deel van die inleiding sal blyk, is direk beïnvloed deur geologiese aktiwiteite in die Kalahari en in die Oos- Afrikaanse Skeur- Vallei, 'n duisend kilometer ver weg.

Die geologiese geskiedenis van die Kalahari-kom

Afrika is ongeveer 100 miljoen jaar gelede (mjg) as 'n kontinent gebore. Voordat Gondwanaland sowat 200 mjg tydens die Trias- periode begin opbreek het, was Afrika nog verbind met Madagaskar en vier ander toe